Geomatik ve Coğrafi Bilgi Sistemi Arasındaki Fark
Harita mühendisliği dünyasında Geomatik ve Coğrafi Bilgi Sistemi genellikle aynı olarak anılmaktadır. Fakat bu iki çalışma alanı ortak yönleri olmasına rağmen birbirinden farklıdır.
Bu iki terimi daha iyi anlamak için tanımlamalarının köklerine bakmak gerekir. İki terim de Kanada kökenli olmasına rağmen tanımlamalarında tamamen farklı anlamlara sahiptirler. CBS terimi 1968 yılında Roger Tomlinson; Geomatik terimi ise 1981 yılında Michel Paradis tarafından ortaya atılmıştır.
Roger Tomlinson Gözünden Coğrafi Bilgi Sistemi
1960lı yılların başlarında Dr. Roger Tomlinson, nam-ı değer CBS'nin babası, Kanada CBS (CGIS)'nin bir parçası olarak dünyanın ilk gerçek, işlevsel coğrafi bilgi sistemini geliştirdi. Kanada Arazi Envanteri (CLI) tarım, orman, arazi kullanımı ve toprakla ilgili verileri haritalayarak kırsal Kanada için arazi yeteneğini belirlemeye yardımcı oldu.
Roger Tomlinson "Bölgesel Planlama için Coğrafi Bilgi Sistemi" adlı makalesinde ilk kez CBS tanımını kullandı. Kanada, kapladığı alan bakımından dünyada ikinci büyük ülke. Bundan dolayı ülke haritası yapılırken deformasyonlar oluşuyor. Bilgisayar destekli Kanada Arazi Envanteri (CLI) fikri 1960 yılında bu yüzden geliştirildi. Fakat 1971'e kadar işlevsel olamadı. CLI Kanada'daki toprağı, dranajı ve iklim niteliklerini yönetirdi. Ekin türleri ve orman alanları için arazi yeteneğinin belirlenmesinde CLI verisinin kullanılması ülkedeki arazi kullanımı için önemli bir karar verme aracı oldu.
Bazıları CGIS'i CBS'nin kökü olarak düşünür. Harita işlemek için bir katman yaklaşım sistemini benimsediğinden dolayı CGIS eşsizdi. Bu süreç boyunca CBS; harita bazlı arazi verilerini işlemek ve depolamak için bir bilgisayar tabanlı araç haline gelmiştir.
Michel Paradis'in Gözünden Geomatik
Michel Paradis, Quebec eyaletinde Doğal Kaynaklar Bakanlığında fotogrametri alanında çalışan bir mühendisti. Geomatik fikri Michel'in Kanada Ölçme Enstitüsü 100. Yıl Sempozyomu notlarından türettiği bir terimdir. Ve bununla iletmek istediği ana düşünce; modern teknolojiyle veri toplamanın, ölçme, fotogrametri, jeodezi ve hidrografi gibi disiplinlerle nasıl bir arada işlenebileceği ile ilgiliydi. Bu; Geomatik fikrinin verinin toplanmasından dağıtımına kadar her yöntemi ve aracı kapsayacağı anlamına geliyordu.
1986'da Quebec'te bulunan Laval Ölçme Bölümü (Laval Surveying Department), ölçme programının yerini alan dünyadaki ilk akademik programı Geomatik alanında geliştirdi.
Geomatik'in Çalışma Alanı
Geomatik; coğrafi bilgiyi toplama, depolama, işleme ve iletmekte kullanılan bilimsel bir terimdir. Matematik, bilgisayar ve Dünya bilimine odaklanır.
Eğer üniversitelerin Geomatik programlarına bakarsanız arazi ölçümü, jeodezi, uzaktan algılama, fotogrametri gibi konuları ve diğer bilimsel çalışmaları görürsünüz.
Bu CBS analistinin uzaktan algılama ya da ölçüm verisiyle birlikte çalışmadığı anlamına gelmiyor, aksine bunu sıklıkla beraber gerçekleştirirler.
Geomatik bölümünün odağı; coğrafi verinin entegrasyonuna, yönetimine ve toplanmasıyla ilişkili ürünlerine, araçlarına ve servislerine dayalıdır.
Coğrafi Bilgi Sisteminin Çalışma Alanı
CBS özünde Coğrafi verinin toplanması, depolanması ve düzeltilmesi, analiz edilmesi ve yeryüzünün haritaya aktarılması işlerini yapan çok güçlü bir araçtır.
Coğrafi yapıyla ilgili herhangi bir problemini ele alacak olursak, bu iklim değişikliği, çevresel izleme, boru ağı hattı gibi bir problem olabilir, CBS; ilgili problemin veri yönetiminin, analizinin ve görselleştirilmesinin en etkili, yararlı ve tasarruflu aracıdır. Coğrafi Bilgi Sistemi sadece haritalama yazılımı değildir; coğrafyanın eyleme geçmiş halidir.
Bir CBS programı genellikle veritabanı yönetimi, programlama, uzaktan algılama, kartoğrafya ve coğrafi istatistikler gibi konular içerir.
Farklı Kavramlar, Farklı Temeller
CBS arazi planlama ve karar verme aracı olarak ortaya çıkmıştır. Roger Tomlinson Kanada Arazi Envanterini ve ilk CBS'yi oluşturarak doğru ve ilgili verinin önemini fark etmiştir.
Geomatik; coğrafi verinin toplanması için her yöntemi ve aracı tanımlayan bir konu olmakla birlikte; fotogrametriden arazi ölçümüne kadar bu alanlarda modern veri elde etme tekniklerine cevaben bir bilimsel terimdir.
