Mobil CBS (MCBS) nedir?
Hızla gelişen bilgisayar teknolojisi, çok yüksek işlemci ve bellek özelliklerine sahip mobil cihazların gelişmesini tetiklemiştir. Akabinde mobil cihazların işletim sistemleri (iOS, Android, Windows Phone vb.) ve uygulamalarının gelişmesi de masaüstü bilgisayarlarda gerçekleştirilebilen çoğu işlem ve uygulamaları mobil cihazlarda yapılabilir hale getirmiştir.
CBS' nin başlıca fonksiyonları bilgisayar destekli kartografya ve bir mekânsal veri tabanının katılımı ile mekânsal bilgileri depolama, işleme, yönetim, analiz ve görüntülemedir. Kentsel planlama ve yönetimi, ulaşım yönetimi, çevre denetimi gibi uygulama alanlarındaki gereksinimleri göz önüne alındığında CBS, mekânsal analiz ve karar destekte güçlü bir işlevsellik sağlar. Başlarda bu alanlardaki CBS uygulamaları sınırlı ve basittir.
Fakat MCBS, CBS uygulamalarının bu akışını değiştirdi. Böylece kullanıcılar mobil terminaller aracılığıyla masaüstü bilgisayarlarından bağımsız hale geldiler. Böylece CBS uygulamaları ile kullanıcılar arasındaki mesafe azalmıştır. MCBS yukarıda bahsettiğimiz temel fonksiyonlara da dayanarak kısıtlı veri hacmi ve stabil olmayan iletişim olmasına rağmen statik CBS' den çok daha fazla hizmet sağlamaktadır. Özet olarak MCBS uygulamalarının özellikleri şunlardır;
- Terminal cihazlarının kısıtlı bazı yapılandırma donanımları. Genellikle, mobil terminal cihazlardaki küçük çevresel donanımları desteklemek için düşük kapasiteli hafıza ve CPU frekansına sahiptir. Masaüstü bilgisayarlar ile karşılaştırıldığında, donanım yapılandırma performansı çok daha düşüktür. Fakat buna rağmen temel CBS fonksiyonları MCBS ile de yürütülebilir.
- Geleneksel CBS' de Internet/Intranet aracılığı ile dağıtılan mekânsal verileri yönetmek kolayken, MCBS için büyük hacimli veri setlerinin yönetimi zordur. MCBS konum hakkında gerçek zamanlı bilgiye ihtiyaç duyar. Mekânsal veri yönetimi ise dağıtılan ve dinamik bilgisayar ortamlarında iyileştirilmelidir.
- MCBS gerçek zamanlı konum bilgisine dayanır. Yüksek kalite MCBS servisleri sadece, terminaller konumsal bilgi ile desteklendiği zamanlarda önerilebilir. Çünkü mekânsal bilginin çoğu kullanıcının mevcut konumu ile alakalıdır ve bununla sağlanır.
- Kullanıcı arayüzü MCBS' de kullanıcı dostu olmalıdır. Geleneksel CBS yazılımı profesyoneller için tasarlanır. Bu yüzden kullanımı ve arayüzü de karmaşık olabilir. Fakat MCBS halka yönelik ve mobil terminallerin küçük görüntü ekranı olduğundan kullanımı ve arayüzü geleneksel CBS' den daha basit olmalıdır.
- Konum tabanlı servisler (KTS) bu noktada CBS' nin profesyonel bir uygulamadan bir kamu hizmeti sektörüne dönüşmesinde eksen görevi görmüştür. KTS' nin basit bir şekilde ifadesi konumlandırma ve yönlendirme sistemleri tarafından tanımlanan konum bazlı hükümlerdir.
MCBS, hem konumsal hem de öznitelik bilgilerinin toplanması, saklanması, güncellenmesi, analizi ve sunumunu destekler. MCBS; mobil donanımlar, yazılım, konumsal veri elde etmede kullanılan GPS, kablosuz iletişim teknolojilerinin bir ya da birkaçının entegrasyonuyla oluşur.( Dynamic and Mobile GIS: Investigating Changes in Space and Time Edited by Jane Drummond, Roland Billen, Elsa João, and David Forrest sy: 23-24)
Bütün bu özelliklerin ışığında, bahsedilen özellikler göz önünde bulundurularak birçok uygulama mobil olarak geliştirilmeye ve insanların her ortamda kolaylıkla kullanabilmeleri sağlanmaya çalışılmaktadır.
