Akademi

Günümüzde uygulamalar kompleks bir hal alırken özellikle CBS uygulamaları çok daha kompleks bir hal almıştır. Eskiden uygulamanın bütün bileşenleri tek bir sunucuda yer alırken günümüzde ise bu bileşenler ayrı ayrı sunucularda yer almaktadır.

Bu sunucular kendi konusuyla ilgili tüm uygulamalara hizmet etmektedir. Kısacası her sunucunun ayrı bir görevi bulunmakta ve sadece o görevi ile ilgili konu veya konulara hizmet etmektedir.

CBS tabanlı uygulamalarda da fonksiyonlarına ve yapılarına göre farklı türlerde sunucu tipleri kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır. Application Server (Uygulama Sunucusu), Web Server (Yayınlama Sunucusu), Database Server (Veritabanı Sunucusu), File Server (Dosya Sunucusu), Exchange Server (E-Posta Sunucusu), Active Directory Server (Dizin Sunucusu), FTP Server (Dosya Aktarım Sunucusu). CBS tabanlı uygulamalarda bu sunucu tiplerinin hepsi veya bir kısmı ayrı ayrı kullanıldığı gibi bazen de uygulamanın içeriğine göre bazı sunucu tipleri kullanılmayabilir veya tek bir sunucuda birleştirilerek kullanılır.

Application Server (Uygulama Sunucusu) :

Bir sistemde barındırdığı uygulamalara anahtar altyapı ve hizmetler sağlayan çekirdek teknolojisidir. Uygulama sunucuları bünyelerinde uygulamanın kendisini barındırır. Uygulamanın ihtiyaç duyduğu kaynakları yönetir ve uygulamanın hizmetine sunar. Ayrıca uygulama sunucusu; web sunucularına, veri tabanı sunucularına ve dosya sunucularına farklı işlevsellikler kazandıran sunuculardır. Tipik bir uygulama sunucusu aşağıdaki hizmetleri içerir:

-Kaynak havuzu (örneğin, veri tabanı bağlantı havuzu ve nesne havuzu), -Dağıtılmış işlem yönetimi, -İş nesnelerine erişmek için otomatik XML Web Hizmeti arabirimleri,

-Yerinde çalışma ve uygulamanın durumunu saptama hizmetleri, CBS tabanlı uygulamalarda uygulama sunucularında genelde Arcgis Server vb. yazılımlar yer alır.

Web Server (Yayınlama Sunucusu):

Web sunucu ya da ağ sunucusu, internet üzerinde bir web sitesinin yayınından sorumlu olan sunucudur. Web servisi internet üzerinde en yaygın olarak kullanılan servistir.  Web sayfalarının ve diğer bilgisayarların internet üzerinden iletişimini sağlayan protokollere eriştiren dosyaları bünyesinde barındırır.

Temel olarak HTTP (Hyper Text Transfer Protocol - Üst Metin Aktarım Protokolü ) kullanılarak verilen bir servistir. Web sayfalarının yayınlanmasını ve web uygulamalarının çalışmasını sağlayan, istemcilerden http (Hyper Text Transfer Protocol – Üst Metin Aktarım Protokolü ) ve FTP (File Transfer Protocol – Dosya Aktarım Protokolu) üzerinden gelen talepleri karşılayan birim Microsoft Windows sunucu tabanlı işletim sistemlerinde IIS (Internet Information Services ), Linux sunucu tabanlı işletim sistemlerinde ise TOMCAT, APACHE ve NGINX  kullanılır.

CBS tabanlı uygulamalarda uygulama web sunucular üzerinden internette (dışarıya) / intranete (içeriye) yayına verilir. Uygulamaların kodları yine aynı şekilde web sunucularında tutulur. Ayrıca web sunucularında yazılım geliştirirken veritabanı bağlantısını yapacak yazılımlarda kurulur. (Oracle Client vb.)

Database Server (Veritabanı Sunucusu):

Veritabanı basit olarak bilgi depolayan ve bilgiyi hızlı bir şekilde yöneten yazılımdır. Veritabanı sunucusu ise veritabanı hizmetlerini vermek için özelleştirilmiş bir sunucu türüdür. Verilere, verilen yetkiler doğrultusunda erişip çeşitli sorgulamalar yapma olanağı sunarlar. SQL Server ve MySQL yaygın kullanılan veri tabanı yazılımlarıdır.

ORACLE da bir ilişkisel veri tabanı yazılımıdır. İlişkisel Veri Tabanı Yönetim Sistemleri ise büyük miktarlardaki verilerin güvenli bir şekilde tutulabildiği, bilgilere hızlı erişim imkânlarının sağlandığı, bilgilerin bütünlük içerisinde tutulabildiği ve birden fazla kullanıcıya aynı anda bilgiye erişim imkânının sağlandığı sistemlerdir.

CBS tabanlı uygulamalarda veritabanı sunucularında ise genel olarak mekânsal veriler tutulmaktadır. Adres verileri, kapı verileri, bina verileri, yapı verileri, ada – parsel verileri gibi. CBS uygulamaları yazılırken bu veriler tutulmuş oldukları veritabanı sunucularından çekilerek uygulamaların içeriğinde kullanılır. Bu şekilde bir veri akışı sağlanır.

File Server (Dosya Sunucusu):

Temel amacı dosya paylaşımı olan ve genellikle yüksek sabit disk kapasitesine sahip sunucu türüdür. Sunucudaki dosyaların paylaşıma açılması, istemcilerin yetkilendirilmesi ve güvenlik dosya sunucusunun görevleridir. CBS tabanlı uygulamalarda genelde dosya sunucularında veritabanı sunucularında tutulamayan veriler bulunur. Bu veriler harita cache verileri, resimler, panoramik görüntü verileridir. CBS tabanlı uygulamalarda uygulamalarının çalışması ve devam edebilmesinin sağlanmasında sunucular çok önemli bir yer tutar. Bu yazıda CBS tabanlı uygulamalarda kullanılan temel bazı sunucu tiplerinin neler olduğu, nasıl kullanıldığı, ne işe yaradığına benzer konularla ilgili kısaca bilgi verilmeye çalıştık.